Osmanlıda kına gecesi adetleri yaygın bir şekilde yerine getiriliyordu. Osmanlı’dan günümüze adeta miras kalmış gelenekler haline gelen kına gecesi adetleri, düğününüzden önce kına gecenize ayrı bir renk katan adetler oluyor.
Kına gecesi adetleri kısaca en eski adetlerimizden birisi olmakla birlikte geline kına yakıldığı bu gecede geleneklerin açık bir şekilde gerçekleştirilip kültürel özelliklerin yoğun olarak yaşandığı törenlerdir. Yazımızın devamında sizler için tüm kına gecesi adetlerini derledik ve sizlere anlattık.
Kına Gecesi Adetleri Nelerdir?
Kına gecesi tarihçesi oldukça eskiye dayanıyor. Ta ki Osmanlı devletine kadar eski olan bu adetler, geline kına yakmak için toplanan ziyaretçilerin seveceği ve genellikle yediden yetmişe herkesin eğlendiği eğlenceler haline kolayca dönüşebiliyor.
Kına gecesinde kayınvalide ne yapar diye sorduğunuzu duyar gibiyiz. Kına gecesinde geline kına yakılacağı sırada gelin elini açmaz ve kınayı yakacak olan kişi “gelin elini açmıyor” diyerek kayınvalideyi çağırır. Kayınvalide gelinin avucuna altın koyar ve gelin elini açar. Bu kına gecesi adetleri arasında en çok bilinen meşhur bir adettir.
Kına gecesinde değişik fikirler arasında en çok bilinen gelin ve damadın oyunlarıdır. Müzik eşliğinde önce gelin ortaya oturur ve damat etrafında dönerek oynar. Sonrasında ise damat oturur ve gelin eline bir testi ile oynar ve oyun sonunda testiyi yere atarak kırar. Bu oyun testi kırma oyunu olarak kına gecesi adetlerine yerleşmiş oyundur.
Kına Gecesi Adetlerinde Hangi Oyunlar Vardır?
Kına gecesi denildiğinde akla kınadan sonra gelen ilk şey elbette oyundur. Başta gelin ve damat olmak üzere herkes kına gecesinde oynar ve adeta kurtlarını dökerler. Kına gecesinde birçok müzik çalınır ama adetlerde yer etmiş birçok oyun havası mutlaka kına gecelerinde oynanmaktadır.
Kına gecesi adetlerinde; horon, damat halayı, çifte telli, testi kırma oyunu gibi oyun havaları mutlaka oynanmaktadır. Ayrıca her yörede değişiklik gösteren yöresel oyunlar da bölgeden bölgeye değişkenlik gösterse de kına gecelerinde görülmektedir.
Kına Gecesi Müzikleri
Kadınların en büyük eğlencesi haline gelmiş, Türklerin garip adetlerinden sayılan kına geceleri önce gelini oynatıp sonra ağlatıp en son ağlamış gelini halay çektirmek şeklinde devam etmektedir. Yıllardır bozulmamış bu gelenek, kına sevmeyen kadınların kendini biraz geri çekmesiyle biraz değişmiştir sadece. Örneğin önceden kına gecelerinde yakılan kınalar sabaha kadar bekletilirken, artık kısa sürede çıkarılmaktadır ve özellikle tutmayan kınalar kullanılmaktadır ki gelinler kına kokmasın.
Bu gibi değişmiş onlarca geleneği bulunan kına gecelerinin özü hep aynıdır; geline kırmızılar giydirilir, önce oynatılır, sonra slow müzikler eşliğinde ailesi ile birlikte ağlatılır. Gelinlerin ve arkadaşlarının ilgiyle beklediği bu gecede, gelinin yoğunluktan müzik seçmesi pek mümkün olmamaktadır. Arkadaşları da bu işten anlamıyorsa diye düşünüp, siz gelin adaylarının işine gerçekten yarayacak bir liste hazırladık.
Son zamanların yeni modası haline gelmiş olan ve gelinlerin isimleriyle söylenen kına gecesi müziklerinin başında “Gelin oluyor Ayşe, Fatma, Özge, Ezgi, artık adınız neyse” geliyor. Mutlaka açıp dinlemeniz gereken bu müziği tercih edip çaldıracağınıza eminim.
Hem çok sık kullanılan müzikleri, hem de yöresel müzikleri derlediğimiz bu listeye hayran kalacaksınız.
- Yüksek Yüksek Tepelere (Hikayesi ile yürekleri dağlayan bu türkü, kına gecelerinin olmazsa olmazıdır. Gelinleri ağlatmakta birebir olan bu şarkı, özellikle kına yakılırken çalınmakta, gelini ve özellikle de annesini ağlatmaktadır.)
- Bahçelerde Görümce
- Yanıyorum Hele
- Çiftetelli
- Ben Kalender Meşrebim
- Sendeki Kaşlar
- Şinanaynay
- Kaçın Kurası
- Yar Saçların Lüle Lüle
- Ben Annemi İsterim
- Kınayı Getir Anne
- İzmir’in kızları
- Bütün Kızlar Toplandık
- Sevmek Zamanı
- Ben Ona Resmen Aşığım
- Geline Bak Geline
- Gelin Geliyor
- Kınamız Var
- Haydi Kızlar Kalkın Göbek Atmaya (Özellikle son yılların trendi olmuş bu şarkı neredeyse her kına gecesinde çalmakta ve gelinleri ağlattıktan sonra bir güzel oynatmaktadır.)
- Çek Tulumbayı Çek Çek Çek
- Oğlan Bizim Kız Bizim (Yıllardır etkisi geçmemiş bu şarkı, hala kına gecelerinin gözdesidir ve özellikle kaynana donu yakılırken çalınmaktadır.)
- Kına Koydum Siniye
- Bana Bir Koca Lazım
- Annem
- Vay Halime (Geline alttan esprili bir uyarı niteliği taşıyan bu şarkı, kına gecelerinin eğlencesidir ve kına gecelerinde en az bir kez mutlaka çalışmaktadır.)
- Kınamız Var Azize
- Yanana Yanane (Bir Rumeli türküsü olan ve içleri parçalayan bu türkü, kına gecelerinin çok tercih edilenlerinden değildir. Çünkü ne zaman çalsa, gelen herkesi ağlatan bu şarkı, anne ve kızın ayrılığının acısını kat ve kat arttı.
